Van khóa nước hai chiều là dạng van phổ biến nhất hiện nay. Chúng chiếm tỷ lệ rất lớn khoảng hơn 80% các loại van khóa nước trên thị trường. Nó là một trong những loại van sử dụng nhiều nhất trên mỗi hệ thống đường ống dẫn nước. Cùng tìm hiểu chi tiết cấu tạo van khoá nước hai chiều mới nhất.
Van khóa nước hai chiều là gì?
Van khóa nước hai chiều có tên gọi khác là van 2 chiều hay van nước 2 chiều, van chặn, van khóa.
Van khóa nước 2 chiều
Đây là thiết bị đóng ngắt trên đường ống cho phép dòng chảy lưu thông trên ống theo 2 chiều ngược nhau ( Có thể lưu thông 2 hướng khác nhau ở các thời điểm khác nhau ).
Các loại van khóa nước hai chiều
Van 2 chiều rất đa dạng về chủng loại và mẫu mã, van có thể là van cổng, van bướm, van bi, v.v. Có tác dụng chính là đóng mở thậm chí là điều tiết lưu lượng dòng chảy của lưu chất trong đường ống.
Thông thường trong các hệ thống hiện nay, khi cần sử dụng tới van 2 chiều thì đó là van bướm và van cổng. Còn van bi thì thường sử dụng trong các hệ thống vừa và nhỏ.
Các loại van khóa nước hai chiều
Van 2 chiều có thể được điều khiển thủ công bằng tay hoặc tự động như dòng van 2 chiều điều khiển điện và van 2 chiều điều khiển khí nén
Van 2 chiều được sử dụng ở đâu?
Van nước 2 chiều đươc thiết kế để sử dụng cho việc tưới tiêu, cấp thoát nước cho khu vực thành thị và nông thôn bao gồm cả dân dụng và công nghiệp. Trong các hệ thống đường ống và van vòi chúng ta thường thấy các hệ thống như: hệ thống nước, hệ thống khí nén, hệ thống hơi, hệ thống gas, hệ thống dầu. Hay van khóa nước 2 chiều được sử dụng để bảo vệ hệ thống đường ống tránh việc phải sửa đường nước. Cụ thể:
Van 2 chiều nước
Van 2 chiều dùng cho nước chính là van 2 chiều được sử dụng để đóng ngắt hệ thống đường nước, chất lỏng sử dụng chỉ là nước và gọi là nước lạnh có nhiệt độ từ 0 ~ 90 độ C.
Van 2 chiều nước bao gồm: van cổng, van bướm, van bi
Van 2 chiều hơi / khí nén
Thông thường hệ thống khí nén hoặc hơi nóng để đảm bảo tính chất hoạt động ổn định cũng như tuổi thọ của van 2 chiều. Nhà máy sản xuất chế tạo dòng van phù hợp lắp đặt chính đó là dòng van cầu và dòng van bi. nhiệt độ làm việc lên tới 425 độ c.
Ngoài ra các loại van 2 chiều còn được kết nối bộ điều khiển điện hoặc bộ điều khiển khí nén để đóng mở van tự động. Loại van này có thể cấp điện điều khiển van đóng mở dạng on off hoặc điều khiển van mở theo góc mở khác nhau để tiết lưu dòng chảy.
Van khóa nước 2 chiều khí nén
Đặc tính cho môi trường hơi nóng hoặc khí nén là áp lực việc, nhiệt độ làm việc tương đối cao. Chính vì vậy, van 2 chiều được ứng dụng cho môi trường này được khuyên dùng: van cầu hơi (van chữ ngã), van bi. Đây là những dòng van hai chiều làm việc ổn định, ít xảy ra sự cố, khả năng chịu áp và nhiệt cao
Cấu tạo van khóa nước 2 chiều
Van khóa nước hai chiều dạng cổng
Van cổng (tên tiếng anh: gate valve) là thiết bị van sử dụng để ngăn chặn hoặc cho phép dòng lưu chất đi qua trên hệ thống đường ống. Van sử dụng một đĩa có dạng hình cổng, nâng lên hoặc hạ xuống khỏi dòng lưu chất nên có tên gọi là van cổng.
Van khóa nước hai chiều dạng cổng
Theo dạng cấu tạo chúng thường có hai loại đó là van cổng ty nổi và van cổng ty chìm. Van sử dụng tay quay vô lăng để điều khiển van đóng mở.
Cấu tạo van 2 chiều dạng cổng
- Mặt bích: Tiêu chuẩn BS, JIS, DIN
- Thân van ( Body) : Là bộ phận chính của van, được đúc toàn bộ bằng gang. Bên ngoài được sơn phủ một lớp epoxy, giúp bảo vệ thân van khỏi các tác nhân bên ngoài môi trường.
- Đĩa van ( Gate) : Bộ phận tiếp xúc trực tiếp với lưu chất, được bọc bởi một lớp cao su. Lớp cao su này giúp tăng độ kín cho van khi van đóng và bảo vệ van khỏi sự mài mòn bởi sự lưu thông của lưu chất.
- Trục van ( Stem): Phần liên kết giữa vô lăng và của van. Đầu dưới của trục được liên kết ren với cửa van, đầu trên được chốt cố đinh với vô lăng. Khi quay vô lăng sẽ làm chạy ren giữa trục và đĩa van. Từ đó đĩa van được nâng lên và hạ xuống dòng lưu chất
- Bộ phận điều khiển ( Handwwhell): Là bộ phận thao tác để đóng mở van. Trên vô lăng có mũi tên chỉ thị chiều quay để đóng hoặc mở van. Quay vô lăng đến khi không thể quay được nữa để đóng và mở van.
Các loại van khóa nước hai chiều dạng cổng
Loại này là thông dụng nhất, có độ bền sử dụng cao, chịu được áp lực lớn. Có thể sử dụng cho nhiều môi trường khác nhau, van cổng cũng có nhiều loại:
- Van cổng gang
- Van cổng ty chìm
- Van cổng ty nổi
- Van cổng tín hiệu
- Van cổng dao
- Van cổng inox
Van cổng là loại van 2 chiều có cơ chế đóng mở nâng lên hạ xuống giống như một cánh cổng. Chúng còn có tên gọi khác là van cửa hay van chặn.
Van cổng sử dụng trong các ứng dụng đóng mở thuần túy. Chúng không được sử dụng trong các ứng dụng điều tiết lưu lượng do độ chính xác không cao và làm ảnh hưởng đến độ bền của van. Van có kết cấu không quá phức tạp, dễ dàng cho việc bảo trì và bảo dưỡng van. Nhược điểm duy nhất của van là kích thước cồng kềnh gây khó khăn cho việc vận chuyển và lắp đặt.
Van bướm
Cấu tạo van khóa nước 2 chiều dạng bướm
- Đĩa van còn được gọi là cánh van được làm từ kim loại thép không gỉ có hình tròn dạng ép phẳng, là bộ phận tiếp xúc trực tiếp với lưu chất với chức năng có thể định vị các góc mở khác nhau.
Cấu tạo van khóa nước hai chiều dạng bướm
- Gioăng làm kín được làm từ Chì, Teflon, Cao su, PDFE có dạng hình tròn được đặt giữa mặt bích cửa van và mặt bích của đường ống giúp làm kín cho toàn bộ hệ thống.
- Tay quay (vô lăng) được làm từ kim loại tổng hợp là bộ phận dùng để thao tác mở đóng lên van tạo ra các góc mở đóng theo yêu cầu.
- Thân van bướm là dạng ống được làm từ thép, gang, inox, nhựa được đúc liền cùng các tai bích để bắt lỗ bu lông cố định vị trí với đường ống
Các loại van bướm phổ biến 2020
Đây là một trong những loại van được sử dụng với số lượng lớn nhất bởi giá thành của nó rất rẻ so với các loại van 2 chiều trên thị trường. Van bướm được ưu tiên vì lắp đặt tương đối dễ dàng, dễ dàng thay thế. Tuy nhiên van bướm cũng có rất nhiều loại chúng ta có thể kể ra dưới đây:
- Van bướm tay gạt
- Van bướm tay quay / vô lăng
- Van bướm gang
- Van bướm thân gang, cánh inox 304
- Van bướm inox
- Van bướm wafer
- Van bướm 2 mặt bích
Van bướm được sử dụng ở đâu?
Van bướm là dạng van 2 chiều có đĩa van xoay mở dạng cánh bướm. Loại van này có cơ cấu tương đối đơn giản, chúng xoay một góc 90 độ để đóng mở van. Van bướm có cánh van đóng mở xoay theo trục van. Đây là loại van được sử dụng phổ biến trong các hệ thống dẫn nước bởi cơ cấu đơn giản và giá thành tương đối thấp.
Loại van này được vận hành bằng tay gạt, tay quay, hay là tự động hóa tích hợp bộ điều khiển khí nén, bộ điều khiển điện.
Van bi
Van bi là một dạng của van một phần tư sử dụng một quả bóng rỗng, đục lỗ và xoay để kiểm soát dòng chảy qua nó. Nó mở khi lỗ của quả bóng phù hợp với dòng chảy và đóng lại khi nó được xoay 90 độ bằng tay cầm van
Cấu tạo van bi
Cấu tạo van khóa nước hai chiều dạng van bi
- Thân van bi được sản xuất từ các nguyên liệu như đồng, inox, gang, thép, nhựa…. Là bộ phận chính để lắp ghép các thành phần chi tiết cấu thành sản phẩm.
- Bi của van bi hay còn gọi là đĩa van có cấu tạo hình cầu và được đục lỗ xuyên tâm. Bi có độ cứng cao và độ ăn mòn thấp. Là chi tiết chính trong việc đóng mở van, bi được cố định bởi trục và gioăng làm kín.
- Trục của van bi là bộ phận kết nối và truyền lực từ bộ phận truyền động đến đĩa van, trục van được làm từ hợp kim cứng ít bị ăn mòn.
- Gioăng làm kín của van có chức năng làm kín cho trục van, đĩa van, các gioăng làm kín này được chế tạo từ teflong hoặc cao su chịu lực vá các vât mềm. Có tác dụng làm kín các chi tiết cấu thành nên van.
Các loại van bi được dùng nhiều nhất
Van bi ( Ball valve) được sử dụng khá nhiều do thích hợp sử dụng cho đường kính nhỏ, và chịu được áp lực lớn hơn những dòng van 2 chiều khác. Van bi cũng có rất nhiều chủng loại:
- Van bi đồng, inox, nhựa
- Van bi ren
- Van bi mặt bích
- Van bi gạt
- Van bi 2 mảnh, 3 mảnh
Đây là loại van sử dụng cơ cấu đóng mở một góc 90 độ để điều khiển van. Phía trong đĩa van có dạng hình cầu được đục lỗ giống hình viên bi nên được gọi là van bi.
Van bi thường dùng cho các hệ thống dẫn nước và khí. Van có kích thước tương đối bé thường từ DN15 – DN150. Van sử dụng tay gạt để điều khiển đóng mở. Một số loại van được lắp thêm bộ điều khiển điện hoặc khí nén để đóng mở van tự động.
Van khóa hai chiều dạng van cầu
Van cầu (Tiếng anh là Globe Valve) là loại van được sử dụng cho việc điều chỉnh dòng chảy trong một đường ống, sử dụng để kiểm soát hoặc ngăn chặn dòng chảy của chất lỏng hoặc khí qua một đường ống. Chúng được đặt tên theo hình dạng – hình cầu với hai nửa của thân van. Được ngăn cách bởi một bộ phận kiểm soát dòng chảy (baffle) bên trong thân van. Van cầu là một trong những thiết bị van công nghiệp được sử dụng rộng rãi trong hệ thống đường ống dẫn nước.
Van khóa hai chiều dạng van cầu
Van cầu được gọi là van yên ngựa hay van chữ ngã. Do tính chất sử dụng cho ứng dụng và hình dạng của van mà người ta gọi theo tên như vậy. Van có dạng van cầu nối ren và van cầu nối bích dạng tay quay.
Cấu tạo van khóa 2 chiều dạng van cầu
- Thân của van cầu: đây là bộ phận tiếp xúc trực tiếp với lưu chất chịu áp lực chính. Và là nơi chứa tất cả các chi tiết của van. Thiết bị thườn dùng là loại hai cổng, loại ba cổng cũng được sản xuất nhưng không thông dụng. Chủ yếu để đổi hướng và phân chia dòng chảy.
- Nắp van : là bộ phận ngăn chặn chất lỏng tràn ngược lên trên và gia tăng độ vững chắc cho van. Được chế tạo cùng chất liệu với thân van, được kết nối với thân van bằng ren hoặc bu lông.
- Đĩa van : Là bộ phận trực tiếp đóng mở, đĩa của van cầu gang lắp bích có hình nút chai hoặc côn. Được kết nối trục van để tạo thành cơ chế nâng hạ trong việc đóng mở diều tiêt lưu lượng. Nguyên liệu để chế tạo sản phẩm thương là các hơp kim cứng chống ăn mòn.
- Trục van : Được làm bằng thanh kim loại dùng để kết nối chuyền mô men xoắn từ thiết bị đến đĩa van. Trục van được làm kín bằng gioăng cao su để tránh dò dỉ chất lỏng ra bên ngoài. Chất liệu của trục van cũng được làm từ những hợp kim cứng chịu lực.
- Gioăng làm kín của van cầu : có chức năng làm kín các bộ phận, chống dò dỉ chất lỏng ra bên ngoài.
Các loại van 2 chiều dạng cầu phổ biến
Van 2 chiều dạng van cầu có độ làm kín cao nhất trong các loại van 2 chiều, và như vậy giá thành van cũng là tương đối cao so với các dòng van 2 chiều hiện nay. Van cầu có các loại:
- Van cầu chữ ngã
- Van cầu đồng/ inox, gang
- Van cầu dạng lắp ren/ mặt bích
Loại hai cổng có thể được định hướng thẳng đối diện với thân van tạo với nhau một góc 90 độ. Sản phẩm chủ yếu được dùng cho chất lỏng nhớt có tính ăn mòn, nhiệt độ và áp lực cao.
Trong lắp đặt và sửa chữa đường ống nước ngang thì sẽ tồn dư lại chất lỏng trong thân van. Như vậy sẽ gây tắc nghẽn hoặc ăn mòn thân van nếu qua thời gian sử dụng. Để khắc phục tình trạng này chúng ta nên lắp thêm loại góc và chữ y. Thân van được chế tạo từ các hợp kim chịu lực chịu nhiệt tốt như gang, inox, thép.
Ứng dụng của van cầu
Ứng dụng phổ biến nhất của van cầu hơi là kiểm soát dòng lưu lượng nước tiêu chuẩn. Khi xoay tay, đĩa sẽ được hạ xuống hoặc nâng lên. Khi đĩa đã được hạ xuống hoàn toàn, nguồn cấp nước sẽ tắt. Khi đĩa được nâng lên hoàn toàn, lưu lượng nước ở mức tối đa. Trong các ứng dụng công nghiệp tự động hóa hay ngay cả ứng dụng tự động trong hệ HVAC. Van có thể được gắn bộ phận truyền động (actuator) bằng điện, khí nén hoặc thủy lực thay vì dạng cơ tay quay. Và được gọi là van cầu điều khiển điện hoặc van cầu điều khiển khí nén.
Bộ phận kiểm soát dòng chảy nằm bên trong van giúp định hướng dòng lưu lượng. Các van thường không phù hợp với chất bùn sệt do bị cản trở bởi vách ngăn.
Hướng dẫn sử dụng van khóa nước hai chiều
Việc đóng mở van nước đã được các nhà sản xuất mặc định giống nhau. Đó là khi lắp đặt, muốn khóa van nước thì chúng ta sẽ xoay van nước theo chiều của kim đồng hồ. Và muốn mở thì ngược lại.
Sử dụng van khóa nước hai chiều
Do đó nếu muốn khóa van nước, chúng ta chỉ cần nắm tay van nước và xoay theo chiều của kim đồng hồ. Đến khi không vặn vào được nữa thì tức là đã khóa van nước thành công.
Sự cố van khóa nước hai chiều bị hỏng
Nguyên nhân
Van khóa nước 2 chiều là thiết bị có tần suất hoạt động khá cao nên cũng hay gặp hư hỏng, các nguyên nhân điển hình như:
- Lá van bị thủng
- Chốt định vị bị mòn do va chạm liên tục
- Chốt tay đòn đĩa mòn
- Cửa van và tiếp điểm với cửa van bị mòn…
- Lò xo mất đàn hồi dẫn đến cửa van không đóng kín (loại van đứng, sử dụng lò xo)…
Việc hỏng hóc này đôi khi rất khó phát hiện vì nước có thể chỉ rò rỉ, chảy ngược rất ít. Với nhà dân thì nếu gặp hiện tượng nước bơm liên tục, nước trên bồn không sử dụng vẫn hết. Nước bị tràn bồn, nước nóng từ bồn nước nóng tràn ngược lên bồn chứa nước lạnh. Thì van nước 2 chiều cũng là nguyên nhân gây ra sự cố bên cạnh các yếu tố khác.
Lúc này bạn nên thay van khóa nước mới để ngăn chặn việc bị thất thoát nước hay hỏng hóc đường ống dẫn nước, thiết bị.
Cách sửa van khóa nước hai chiều
Với van khóa nước bằng nhựa
Trường hợp van khóa nước nhựa bị hư hỏng, gây ra hiện tượng nước bị rò rỉ, có thể do một số nguyên nhân như phần gioăng cao su bị mòn, nứt, phần cút nhựa của van hoặc tay cầm van bị gãy… Tùy theo từng nguyên nhân mà bạn có thể thay vòng gioăng cao su cho van nước, dùng kìm chết để vặn chốt van khóa nước thay cho tay cầm đã gãy…
Van khóa nước bằng đồng, inox
Van khóa nước bằng đồng có độ bền, tuổi thọ cao, chịu được áp lực nước mạnh.
Cách sửa van khóa nước hai chiều
Hãy tìm ra nguyên nhân gây hỏng van khóa nước. Với mỗi nguyên nhân sẽ có cách xử lý khác nhau:
- Do gioăng cao su bị mòn: Bạn tháo van khóa ra, thay lại phần gioăng cao su ở van rồi lắp lại
- Tay van bị gãy: Bạn có thể tự làm tay cầm van bằng cách ghép 2 chiếc pat góc vuông lại với nhau, đặt lên phần cut van là được.
- Áp lực nước đầu vào quá mạnh: Bạn vặn van khóa tổng nhỏ lại để chỉnh lưu lượng nước đầu vào, hoặc sử dụng van giảm áp để giảm bớt áp lực nước.
Nếu trong quá trình thay van khóa nước 2 chiều gặp khó khăn gì. Vui lòng liên hệ tới hotline 0987.026.338 của thợ sửa đường nước tại nhà để được hỗ trợ 24/7 nhé.
Tôi là Vũ Tuyền – kỹ thuật viên điện nước. Với hơn 10 năm trong nghề làm điện nước dân dụng, sửa chữa các thiết bị điện – nước như máy bơm, bồn cầu, quạt, vòi tắm – vòi chậu rửa… và chuyên nhận lắp đặt mới điện nước tại khu vực Hà Nội. Tôi và đội ngũ thợ lành nghề của Minh Hiếu đã trực tiếp thực hiện lắp đặt – sửa chữa cho rất nhiều công trình, rất nhiều thiết bị bị hư hỏng. Các loại đường ống nước từ cũ đến hiện đại đều đã được thực thi trực tiếp nhiều lần. Tôi muốn chia sẻ những kinh nghiệm và cách làm hiệu quả nhất đến mọi người để có thể tự khắc phục những lỗi đơn giản. Giúp tiết kiệm chi phí hơn
