Điện 3 pha đóng vai trò quan trọng trong hoạt động sản xuất và kinh doanh, đặc biệt ở những nơi sử dụng nhiều máy móc và thiết bị công suất lớn. Nguồn điện này giúp hệ thống vận hành ổn định, đảm bảo hiệu suất làm việc và hạn chế tình trạng quá tải. Với các doanh nghiệp, việc lựa chọn và dùng đúng loại điện 3 pha luôn là yếu tố quyết định đến sự an toàn và hiệu quả vận hành.
Tuy nhiên, nhiều đơn vị vẫn chưa nắm rõ cách tính chi phí điện 3 pha cho mục đích kinh doanh. Việc hiểu đúng công thức và đơn giá sẽ giúp doanh nghiệp kiểm soát chi phí tốt hơn và tránh sai sót trong quá trình tính toán. Vậy hiện nay cách tính điện 3 pha kinh doanh được áp dụng thế nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong nội dung dưới đây.
Tổng quan về điện 3 pha
Điện 3 pha giữ vai trò quan trọng trong sản xuất và kinh doanh, đặc biệt ở những nơi vận hành nhiều thiết bị công suất lớn. Doanh nghiệp cần hiểu rõ đặc điểm và cách tính chi phí điện 3 pha để chủ động kiểm soát ngân sách và tối ưu vận hành. Những thông tin dưới đây sẽ giúp bạn nắm rõ khái niệm, ứng dụng và lý do cần tính tiền điện 3 pha chính xác.
Điện 3 pha là gì?
Điện 3 pha là hệ thống điện gồm ba dây pha hoạt động luân phiên, tạo ra nguồn điện có công suất mạnh và ổn định hơn nhiều so với điện sinh hoạt thông thường. Nhờ ưu điểm về độ ổn định, hệ thống này đặc biệt phù hợp cho máy móc có tải lớn, dây chuyền tự động hóa và các thiết bị cần vận hành liên tục.
Trong sản xuất, điện 3 pha được ứng dụng rộng rãi tại các nhà máy, xưởng cơ khí, xưởng may, xưởng chế biến và nhiều mô hình công nghiệp khác. Nguồn điện này giúp máy móc hoạt động mượt mà, giảm nguy cơ chập cháy và hạn chế tình trạng sụt áp khi vận hành cùng lúc nhiều thiết bị.
Vì sao doanh nghiệp cần hiểu cách tính tiền điện 3 pha?
Hiểu đúng cách tính tiền điện 3 pha là yêu cầu quan trọng đối với bất kỳ doanh nghiệp nào. Khi tính sai, doanh nghiệp có thể bị đội chi phí, khó theo dõi mức tiêu thụ thực tế và không phát hiện được các vấn đề về tải điện bất thường. Điều này dẫn đến chi phí vận hành tăng cao và gây áp lực tài chính cho doanh nghiệp.
Ngược lại, khi nắm rõ công thức và đơn giá điện 3 pha kinh doanh, doanh nghiệp có thể xây dựng kế hoạch sử dụng điện hợp lý theo từng ca làm, ưu tiên giờ thấp điểm và giảm đáng kể chi phí điện hằng tháng. Việc này cũng giúp doanh nghiệp dễ dàng đánh giá hiệu suất hệ thống điện và đưa ra quyết định đầu tư nâng cấp nếu cần.
Những đơn vị thường sử dụng điện 3 pha
Điện 3 pha được sử dụng phổ biến trong các khu công nghiệp và khu chế xuất, nơi tập trung nhiều nhà máy và dây chuyền sản xuất lớn. Các xưởng gia công cơ khí, xưởng mộc, xưởng hàn và xưởng chế biến thực phẩm cũng sử dụng nguồn điện này để đảm bảo thiết bị luôn hoạt động ổn định.
Ngoài khối sản xuất, nhiều khách sạn, nhà hàng, trung tâm thương mại và tòa nhà dịch vụ cũng lựa chọn sử dụng điện 3 pha. Những mô hình này cần điện mạnh để vận hành hệ thống điều hòa, bếp điện, thang máy và các thiết bị tiêu thụ năng lượng cao. Điều đó cho thấy điện 3 pha không chỉ dành cho sản xuất mà còn rất quan trọng trong khối dịch vụ và kinh doanh thương mại.
Bảng giá điện kinh doanh mới nhất 2025
Theo Quyết định 2941/QĐ-BCT, mức giá điện kinh doanh hiện hành (áp dụng từ ngày 09/11/2023) được quy định theo từng cấp điện áp và từng khung giờ sử dụng. Bảng dưới đây thể hiện mức giá mới so với thời điểm trước ngày 09/11/2023.
| TT | Nhóm đối tượng | Giá điện kinh doanh từ ngày 09/11/2023 (đồng/kWh) | Giá điện kinh doanh trước ngày 09/11/2023 (đồng/kWh) |
| 1 | Cấp điện áp từ mức 22kV trở lên | ||
| Giờ bình thường | 2.629 | 2.516 | |
| Giờ cao điểm | 4.575 | 4.378 | |
| Giờ thấp điểm | 1.465 | 1.402 | |
| 2 | Cấp điện áp 6kV – 22kV | ||
| Giờ bình thường | 2.830 | 2.708 | |
| Giờ cao điểm | 4.736 | 4.532 | |
| Giờ thấp điểm | 1.666 | 1.594 | |
| 3 | Cấp điện áp nhỏ hơn 6kV | ||
| Giờ bình thường | 2.780 | 2.746 | |
| Giờ cao điểm | 4.736 | 4.724 | |
| Giờ thấp điểm | 1.666 | 1.671 | |
Tại Điều 2 của Quyết định 2941/QĐ-BCT, giá bán lẻ điện bình quân áp dụng từ ngày 09/11/2023 là 2.006,79 đồng/kWh (chưa bao gồm VAT).
Con số này tăng 86,4168 đồng/kWh so với mức giá bình quân trước đây (1.920,3732 đồng/kWh) theo Quyết định 1062/QĐ-BCT.
Cách tính tiền điện 3 pha hiện nay
Do mỗi cơ sở kinh doanh sử dụng điện ở mức điện áp khác nhau và tiêu thụ vào các khung giờ khác nhau, nên chi phí điện 3 pha sẽ được tính theo mức giá tương ứng của từng khung giờ. Doanh nghiệp cần xác định sản lượng điện theo từng mức giá, sau đó cộng tổng sản lượng lại và tính theo đơn giá. Cuối cùng, cộng thêm thuế VAT để ra số tiền điện 3 pha phải thanh toán trong kỳ.
Công thức tính tiền điện 3 pha kinh doanh dựa trên chỉ số đồng hồ điện được quy định như sau:
Mti = (Mqi × T) × N (kWh)
Trong đó:
- Mti: Sản lượng điện ở bậc thang thứ i dùng để tính tiền điện trong tháng.
- Mqi: Mức sản lượng quy định cho bậc thang thứ i theo biểu giá điện.
- N: Số ngày được tính trong kỳ hóa đơn.
- T: Số ngày của tháng liền trước tháng tính điện.
Kết quả tính tiền điện 3 pha kinh doanh sẽ được làm tròn tới hàng đơn vị để thuận tiện cho việc thanh toán.
Ví dụ tính tiền điện 3 pha thực tế
Các ví dụ dưới đây giúp bạn hình dung rõ cách tính tiền điện 3 pha khi áp dụng vào hoạt động thực tế. Mỗi trường hợp mô phỏng theo mức tiêu thụ phổ biến của doanh nghiệp và thể hiện sự khác biệt rõ rệt giữa các khung giờ sử dụng điện.
Nhà xưởng tiêu thụ 2.000 kWh/tháng
Một nhà xưởng dùng tổng cộng 2.000 kWh, trong đó 40% rơi vào giờ cao điểm, 40% giờ bình thường và 20% giờ thấp điểm. Do đơn giá giờ cao điểm luôn cao nhất, phần điện sử dụng trong khung giờ này chiếm tỉ trọng lớn trong tổng chi phí hàng tháng.
Giả sử áp dụng giá điện kinh doanh dưới 6kV hiện hành:
- Giờ cao điểm: 4.736 đồng/kWh
- Giờ bình thường: 2.780 đồng/kWh
- Giờ thấp điểm: 1.666 đồng/kWh
| Khung giờ | Sản lượng (kWh) | Đơn giá (đồng/kWh) | Thành tiền (đồng) |
| Giờ cao điểm | 800 | 4.736 | 3.788.800 |
| Giờ bình thường | 800 | 2.780 | 2.224.000 |
| Giờ thấp điểm | 400 | 1.666 | 666.400 |
| Tổng | 2.000 | 6.679.200 |
Giờ cao điểm chỉ chiếm 40% sản lượng nhưng lại chiếm gần 57% tổng chi phí.
Nhà xưởng có thể giảm đáng kể tiền điện nếu chuyển bớt máy móc sang giờ thấp điểm.
Doanh nghiệp vận hành 3 ca liên tục
Một doanh nghiệp làm việc 3 ca, sử dụng 3.000 kWh/tháng. Khi chạy nhiều máy vào ban đêm (giờ thấp điểm), chi phí điện sẽ giảm rõ rệt. Dưới đây là mô phỏng trước và sau tối ưu ca làm việc.
Giá sử dụng:
- Cao điểm: 4.736 đồng/kWh
- Bình thường: 2.780 đồng/kWh
- Thấp điểm: 1.666 đồng/kWh
Trước tối ưu: chạy nhiều vào giờ cao điểm
- 30% cao điểm
- 50% bình thường
- 20% thấp điểm
| Khung giờ | Sản lượng (kWh) | Đơn giá (đồng/kWh) | Thành tiền (đồng) |
| Giờ cao điểm | 900 | 4.736 | 4.262.400 |
| Giờ bình thường | 1.500 | 2.780 | 4.170.000 |
| Giờ thấp điểm | 600 | 1.666 | 999.600 |
| Tổng | 3.000 | — | 9.432.000 |
Sau tối ưu: tăng chạy máy ban đêm
- 10% cao điểm
- 40% bình thường
- 50% thấp điểm
| Khung giờ | Sản lượng (kWh) | Đơn giá (đồng/kWh) | Thành tiền (đồng) |
| Giờ cao điểm | 300 | 4.736 | 1.420.800 |
| Giờ bình thường | 1.200 | 2.780 | 3.336.000 |
| Giờ thấp điểm | 1.500 | 1.666 | 2.499.000 |
| Tổng | 3.000 | — | 7.255.800 |
Phân tích chi phí theo từng ca
Khi so sánh hai ví dụ trên, có thể thấy khung giờ sử dụng điện ảnh hưởng mạnh đến tổng chi phí. Giờ thấp điểm luôn rẻ nhất, thích hợp cho máy móc công suất lớn hoặc dây chuyền tự động. Ngược lại, giờ cao điểm làm chi phí đội lên nhanh chóng, dù sản lượng không tăng nhiều.
Nhiều doanh nghiệp đã chứng minh rằng việc điều chỉnh ca làm, sắp xếp lại lịch chạy máy hoặc dời các công đoạn tốn nhiều điện sang giờ thấp điểm có thể giúp tiết kiệm từ 15% đến 25% tổng tiền điện mỗi tháng mà không ảnh hưởng năng suất.
Đối tượng nào nên sử dụng điện 3 pha kinh doanh?
Theo Điều 8 Thông tư 16/2014/TT-BCT, điện 3 pha kinh doanh được áp dụng cho các đơn vị mua điện nhằm phục vụ mục đích kinh doanh, thương mại và dịch vụ. Nhóm đối tượng này khá rộng, bao gồm nhiều loại hình hoạt động khác nhau, cụ thể như sau:
Nhóm cơ sở kinh doanh thương mại – dịch vụ
Siêu thị, trung tâm thương mại, hội chợ.
Cửa hàng bán lẻ vật tư, hàng hóa, cửa hàng dịch vụ thông thường.
Quầy bán hàng, phòng vé, trạm giao nhận hàng, phòng chờ tại sân bay, ga tàu, bến xe, bến cảng.
Nhóm tài chính – ngân hàng – chứng khoán
Ngân hàng thương mại, quỹ tiết kiệm, công ty tài chính, công ty xổ số.
Cơ sở kinh doanh chứng khoán, giao dịch tiền tệ.
Nhóm truyền thông – viễn thông – bưu chính
Công ty truyền hình, truyền thông, viễn thông.
Các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực thông tin – bưu chính (trừ dịch vụ bưu chính công ích).
Nhóm bảo hiểm – văn phòng – tư vấn
Các tổ chức kinh doanh bảo hiểm (trừ BHXH và BHYT).
Văn phòng quản lý doanh nghiệp, văn phòng đại diện, công ty tư vấn, văn phòng công chứng.
Nhóm dịch vụ du lịch – giải trí – chăm sóc cá nhân
Khách sạn, nhà nghỉ, nhà khách, cơ sở du lịch.
Nhà hàng, quán ăn, quán giải khát.
Karaoke, vũ trường, massage, studio nhiếp ảnh.
Rạp chiếu phim, rạp xiếc, nhà hát, trung tâm biểu diễn.
Nhóm cơ sở sửa chữa – bảo dưỡng – tiện ích
Cửa hàng sửa chữa, tân trang ô tô – xe máy.
Điểm rửa xe, cơ sở may đo, giặt là, uốn tóc.
Trạm thu phí, điểm giữ xe.
Kho chứa hàng trong quá trình lưu thông.
Nhóm thể thao – văn hóa – sự kiện
Nhà thi đấu, sân vận động nhỏ, trung tâm thể dục thể thao.
Nhà văn hóa, triển lãm, viện bảo tàng.
Các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật – biểu diễn.
Nên sử dụng điện 3 pha kinh doanh hay điện sinh hoạt?
Việc lựa chọn dùng điện 3 pha kinh doanh hay điện sinh hoạt phụ thuộc vào mục đích sử dụng, quy mô hoạt động và loại thiết bị mà cơ sở đang vận hành. Mỗi hình thức điện đều có ưu điểm và mức giá áp dụng khác nhau, vì vậy doanh nghiệp và hộ kinh doanh cần hiểu rõ để lựa chọn đúng loại điện, tránh bị tính sai hoặc bị truy thu sau này.
Điện sinh hoạt phù hợp cho nhu cầu nào?
Điện sinh hoạt được thiết kế cho các hộ gia đình hoặc nơi có nhu cầu sử dụng điện thấp và ổn định. Đặc điểm của loại điện này:
- Mức giá tính theo biểu giá bậc thang, càng dùng nhiều giá càng tăng.
- Phù hợp với thiết bị gia đình: đèn, quạt, tivi, tủ lạnh, máy giặt.
- Không phù hợp cho máy móc công suất lớn, dây chuyền sản xuất hoặc thiết bị hoạt động liên tục nhiều giờ.
Nếu một hộ kinh doanh nhỏ hoạt động trong nhà, chỉ có nhu cầu sử dụng điện cơ bản, điện sinh hoạt có thể vẫn đáp ứng được.
Điện 3 pha kinh doanh phù hợp cho mô hình nào?
Điện 3 pha kinh doanh được thiết kế cho mục đích thương mại – dịch vụ – kinh doanh. Loại điện này phù hợp khi:
- Cơ sở sử dụng nhiều thiết bị công suất lớn như: máy lạnh công nghiệp, bếp điện nhà hàng, máy nén khí, máy hàn, máy giặt công nghiệp.
- Nhu cầu sử dụng điện liên tục, nhiều khung giờ trong ngày.
- Cần nguồn điện ổn định, giảm sụt áp khi chạy nhiều thiết bị cùng lúc.
Do giá điện kinh doanh tính theo khung giờ (cao điểm – bình thường – thấp điểm), doanh nghiệp có thể chủ động điều chỉnh thời gian vận hành để tối ưu chi phí.
So sánh điện sinh hoạt và điện 3 pha kinh doanh
Để lựa chọn đúng loại điện cho nhu cầu sử dụng, doanh nghiệp và hộ kinh doanh cần hiểu rõ sự khác biệt giữa điện sinh hoạt và điện 3 pha kinh doanh. Mỗi loại điện có ưu điểm và cách tính giá khác nhau, ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí và khả năng vận hành thiết bị. Bảng dưới đây giúp bạn dễ dàng so sánh và quyết định loại điện phù hợp nhất.
| Tiêu chí | Điện sinh hoạt | Điện 3 pha kinh doanh |
| Mục đích sử dụng | Gia đình, nhu cầu nhỏ | Kinh doanh, thương mại, sản xuất nhẹ |
| Cách tính giá | Bậc thang | Theo khung giờ sử dụng |
| Độ ổn định nguồn điện | Trung bình | Cao, phù hợp thiết bị công suất lớn |
| Khả năng chịu tải | Thấp | Cao |
| Tính linh hoạt chi phí | Khó tối ưu (do bậc thang) | Tối ưu tốt nếu điều chỉnh ca làm |
Từ bảng so sánh có thể thấy, điện sinh hoạt không phù hợp cho môi trường kinh doanh hoặc sản xuất vì công suất thấp và dễ quá tải. Ngược lại, điện 3 pha kinh doanh mang lại nguồn điện mạnh và ổn định hơn, giúp thiết bị hoạt động an toàn.
Điện 3 pha kinh doanh là lựa chọn cần thiết cho các cơ sở sử dụng thiết bị công suất lớn và hoạt động nhiều khung giờ. Việc nắm rõ tính tiền điện 3 pha giúp doanh nghiệp kiểm soát chi phí, tránh sai lệch và tối ưu ngân sách mỗi tháng. Các ví dụ thực tế cho thấy chỉ cần điều chỉnh thời gian vận hành, doanh nghiệp có thể tiết kiệm đáng kể chi phí điện mà vẫn giữ nguyên hiệu suất.
Lựa chọn đúng loại điện và tối ưu khung giờ sử dụng không chỉ giảm chi phí mà còn đảm bảo an toàn cho hệ thống. Nếu cần tính toán chi tiết, doanh nghiệp nên tham khảo đơn vị chuyên môn để được hỗ trợ chính xác.





