Trong quá trình sử dụng điện, có nhiều sự cố vật lý xảy ra với nguồn điện, dây điện, ổ điện… làm ảnh hưởng đến sự hoạt động ổn định của nguồn điện, gây cháy nổ, hỏa hoạn nguy hiểm. Có thể kể đến là hiện tượng đoản mạch. Vậy nguyên nhân – tác hại và biện pháp phòng ngừa đoản mạch như thế nào hãy cùng sửa chữa điện nước Minh Hiếu tìm hiểu ngay sau đây.
Đoản mạch là gì?
Đoản mạch còn gọi là ngắn mạch, là hiện tượng dòng điện không chạy qua tải. Hoặc chỉ chạy qua một phần (như trong cuộn dây) vì không qua tải nên người ta gọi là ngắn mạch. Có thể gây đứt cầu chì. Khi nối tắt cực của nguồn điện, điện trở mạch ngoài coi như bằng 0 lúc này ta có hiện tượng đoản mạch. Đoản mạch gây ra cường độ điện rất lớn có thể dẫn tới hiện tượng tỏa nhiệt lượng mạnh. Đoản mạch gây cháy nổ nhưng có lợi khi tạo ra tạo ra dòng điện lớn.
Đoản mạch là gì?
Hiện tượng đoản mạch chính là hiện tượng xảy ra khi nối cực âm với cực dương của nguồn điện mà không qua thiết bị điện. Hiện tượng đoản mạch xảy ra khi nối hai cực của một nguồn điện bằng một dây dẫn có điện trở rất nhỏ. Khi đó dòng điện trong mạch có cường độ rất lớn và có hại.
Ví dụ về hiện tượng đoản mạch
Khi ta chạy một dòng máy bơm công suất lớn với 500W trong khi đường dây điện chiệu tải được 400W. Quá trình hoạt động sẻ gây ra hiện tượng quá tải khiến cho dây điện trở nên nóng lên
Lúc này đây lớp vỏ bảo vệ sẻ bị nóng chảy đồng thời làm 2 múi dây điện cực dương chạm vào dây trung tính. Gây ra sự cố chập cháy nổ và đó là hiện tượng đoản mạch.
Cách nhận biết hiện tượng đoản mạch
Khi hiện tượng đoản mạch xảy ra, điện trở bị giảm xuống ngay lập tức. Đồng thời khiến cho một lượng lớn dòng điện chạy qua bất ngờ. Khi đó tia lửa điện sẻ phát ra và bạn có thể nghe thấy tiếng nổ lách tách và đôi khi xuất hiện khói lửa bùng lên.
Cách nhận biết hiện tượng đoản mạch
Nguyên nhân gây ra hiện tượng đoản mạch
Hiện tượng đoản mạch xảy ra khi nối hai cực của một nguồn điện bằng một dây dẫn có điện trở rất nhỏ. Khi đó dòng điện trong mạch có cường độ rất lớn và có hại.
Có thể hiểu một cách đơn giản, đoản mạch là hiện tượng mạch điện bị ngắn hoặc hở, đối với mạch điện thông thường. Thì lúc nào cũng có một nguồn điện trở nhưng vì lý do nào đó mà 2 sợi dây điện dính vào nhau. Tạo ra một đường tắt cho dòng điện đi qua không chạy qua điện trở.
Chính vì không có sợ cản trở của dòng điện nên nó tăng cao một cách đột biến gây ra sự cố cháy nổ và một số nguyên nhân chính là do:
Cách điện dây dẫn bị lỗi
Với hệ thống đường dây dẫn điện quá cũ, về lâu dài vỏ cách điện điện bị mục, có thể bị hỏng, khi đó khiến cho 2 sợi dây chạm vào nhau. Ngoài ra, dưới tác động của đinh, vít, chuột gặm nhấm. Hay quá trình sửa chữa khiến cho vỏ bọc dây điện bị hỏng và dẫn đến hiện tượng đoản mạch.
Cách điện dây dẫn bị lỗi
Các đầu nối dây điện bị lỏng
Thông thường, những vị trí đầu nối dây điện bị lỏng cũng là yếu tố khiến cho dây nóng chạm vào dây trung tính. Cho nên bạn cần kiểm tra lại và khắc phục bằng cách xiếc chặt các đầu dây rồi quấn kĩ bằng băng keo hay chất cách điện khác.
Nối dây điện sai kĩ thuật gây ra sự cố đoản mạch.
Hệ thống dây điện bị lỗi
Hiện tượng đoản mạch có thể xảy ra trong phích cắm, trong dây dẫn hoặc các thiết bị sử dụng điện trong gai đình. Đặc biệt là những thiết bị có công suất lớn như lò vi sóng, bếp đến, điều hòa.
Hệ thống dây điện bị lỗi
Nếu bạn sử dụng tất cả thiết bị này cùng một lúc thì rất dễ gây ra sự cố đoản mạch.
Tác hại của hiện tượng đoản mạch
Cường độ dòng điện tăng lên quá lớn có thể làm cháy. Hoặc làm cháy vỏ bọc cách điện và các bộ phận khác tiếp xúc nó hoặc gần nó. Từ đó có thể gây hỏa hoạn.
Nếu một phần của mạch điện bị đoản mạch thì các dụng cụ sử dụng điện ở phần còn lại của mạch điện có thể bị hỏng.
Khi hiện tượng đoản mạch xảy ra thì đồng nghĩa với cường độ dòng điện tăng cao đột biến. Có thể làm cháy các vỏ bọc bảo vệ bên ngoài và các bộ phận tiếp xúc nó. Từ đó gây chập cháy điện trong gia đình.
Tác hại của hiện tượng đoản mạch
Hơn nữa, với các thiết bị sử dụng điện thì hiện tượng này có thể làm hư hỏng toàn bộ hệ thống, linh kiện, bo mạch trên thiết bị như điều hòa, tủ lạnh, máy giặt, máy nước nóng…
Biện pháp phòng tránh đoản mạch
Để phòng tránh hiện tượng đoản mạch có thể xảy ra trong mọi tình huống thì cần lắp đặt cầu chì ở mỗi công tắc. Hay ngay tại các thiết bị sử dụng điện phòng trường hợp khi có cường độ dòng điện tăng đột biến nó sẻ tự động ngắt điện.
- Khi phát hiện sự cố đoản mạch, lập tức tắt hết các thiết bị, rút hết phích cắm ra tránh gây ảnh hưởng đến cách thiết bị.
- Nên lựa chọn sợi dây dẫn điện có tiếp diện phù hợp với công suất sử dụng để tránh tình trạng quá tải.
- Lắp đặt hệ thống ngắt điện tự động như CB, Aptomat tại các vị trí nguồn điện và trên cả thiết bị.
- Hạn chế việc sử dụng nhiều thiết bị có công suất cao trong cùng một lúc.
- Gọi dịch vụ sửa điện Minh Hiếu tại Hà Nội để được hỗ trợ nhanh chóng.
Đây là tất cả những thông tin về hiện tượng đoản mạch mà chúng tôi muốn chia sẻ đến bạn. Chắc bạn đã trang bị cho mình những kiến thức cần thiết để phòng tránh hiện tượng này. Nếu gặp phải hiện tượng này tốt nhất không nên tự mình sửa mà tốt nhất nên gọi dịch vụ sửa điện tại nhà đến giải quyết để đảm bảo an toàn.
Tôi là Vũ Tuyền – kỹ thuật viên điện nước. Với hơn 10 năm trong nghề làm điện nước dân dụng, sửa chữa các thiết bị điện – nước như máy bơm, bồn cầu, quạt, vòi tắm – vòi chậu rửa… và chuyên nhận lắp đặt mới điện nước tại khu vực Hà Nội. Tôi và đội ngũ thợ lành nghề của Minh Hiếu đã trực tiếp thực hiện lắp đặt – sửa chữa cho rất nhiều công trình, rất nhiều thiết bị bị hư hỏng. Các loại đường ống nước từ cũ đến hiện đại đều đã được thực thi trực tiếp nhiều lần. Tôi muốn chia sẻ những kinh nghiệm và cách làm hiệu quả nhất đến mọi người để có thể tự khắc phục những lỗi đơn giản. Giúp tiết kiệm chi phí hơn
